ա)4000կգ.=4 տ

3240կգ.= 3 տ240 կգ.

7000 գ = 7 կգ.

5432 գ = 5կգ.432 գ.

բ) 805կգ=8 ց5 կգ.

324կգ=3ց24կգ

300ց=3կգ

523ց=50ց23կգ

608.ա) 3կգ250գ+3կգ750գ=3250գ+3750գ=7000գ=7կգ

8կգ420գ+3կգ950գ=8420գ+3950գ=12370գ=12կգ370գ

բ) 8կգ650գ+6կգ350գ=8650գ+6350գ=15000գ=15կգ

5կգ870գ+7կգ430գ=13300գ=13կգ300գ

609.ա) 14կգ250գ-3կգ750գ=14250գ-3750գ=10500գ=10կգ500գ

28ց32կգ-4ց90կգ=23ց42կգ

22տ200կգ-640կգ=22200կգ-640կգ=21560կգ

բ)18կմ650մ-16կմ350մ=18650մ-16350մ=2300մ

15մ25սմ-7մ40սմ=1525սմ-740սմ=785սմ

16դմ7սմ-8սմ=167սմ-8սմ=159սմ

610.ա)180ր=3ժ

190ր=3ժ10ր

360վ=6ր

400վ=6ր40վ

200տ=2դար

318տ=3դար18տարի

480ժ=20օր

520ժ=21օր16ժ

Արտադրիչների տեղափոխությունից արտադրյալը չի փոխվում: 

Օրինակներ՝ 50·32·20=50·20·32=32000 

20·12·40·5=20·5·40·12=4000·12=48000 

Առաջադրանքներ 1. Հաշվի՛ր՝ օգտվելով բազմապատկման տեղափոխական հատկությունից. 

20·218·50=20x50x218=1000×218=20 180

 80·25·30·50 =80x50x30x25=4000×750=3000000

30·34·50·20=30x34x50x20=1000×1020=102000000

 40·28·25=1120×25=28000

 40·32·50=2000×32=64000 

50·32·40·2 =4000×32=128000

2.  Հաշվի՛ր՝ արտահայտության արժեքը, եթե a=80, b=50

 ա) 20·a·70·b=20x80x70x50=1000×5600=5600000

բ) a·2·90·b=80x2x90x50=100×7200=720000

1. Կիրառելով գումարման տեղ=ափոխական օրենքը հաշվել առավել հարմար եղանակով՝ 

62+12+38=74+38=112

64+18+36=82+36=118

393+8+92+107=401+199=600

275+8+25+92=284+117=401

276+9+24+91= 285+115=397

1035+49+465+101=1084+566=1650

654+17+346+250+750=671+346+1000=2017

Հաշվենք նկարում ցուցադրված կանաչ և դեղին աստղիկները:

Նկարի աջ և ձախ մասերում կան 5 կանաչ և  4 դեղին աստղիկներ:

Եթե հաշվենք աստղիկների ընդհանուր քանակը ձախ մասում՝ 5+4=9, և աջ մասում՝ 4+5=9, ապա կտեսնենք, որ երկու մասերում աստղիկների քանակները հավասար են:

Այսինքն, կարևոր չէ՝ կանաչ աստղիկներն են գունավորում դեղիններին, թե դեղինները՝ կանաչներին: Ընդհանուր քանակը երկու դեպքում էլ նույն է՝ 9

 աստղիկ:

 Այսպիսով, 5+4=4+5

Այս կանոնը ճիշտ է նաև ընդհանուր դեպքում:

Գումարելիների տեղերը փոխելուց գումարը չի փոխվում:

Այս կանոնը կոչվում է գումարման տեղափոխական հատկություն:

Օրինակ

Հաշվենք հետևյալ գումարը՝ 

12+7+53+28

 Գիտենք, որ գումարելիների տեղերը կարելի է փոխել:

Առաջին թիվը գումարենք չորրորդին, իսկ երկրորդը՝ երրորդին՝

 12+7+53+28=100

 Ստանում ենք 

12+7+53+28=12+28+7+53=40+60=100

Առաջադրանքներ դասարանում.

1. Հաշվիր օգտվելով գումարման տեղափոխական հատկությունից:

393+600+7+3000=4000

12000+6214+8000=26214

6480+224+500+20=2724

375+254+600+25+312=1969

796+200+4+450=1450

38000+6550+2000=1450

42300+142+2000+700=1900

750+20+880+250=1500

2. Կատարիր գործողությունը:

90կմ+234կմ+210կմ=4000կմ.

8կմ 250մ- 3կմ 250մ=5կմ.

6կմ 420մ + 3կմ 580մ=534կմ.

30կմ+ 352կմ + 170կմ=552կմ.

8կմ 420մ – 6կմ 420մ=2կմ.

5կմ 385մ + 7կմ 615մ =13կմ.

3. Հաշվիր արտահայտության արժեքը, եթե a= 4200

a:(70+130) · 45=945

32 · (a+800) : 80=2000

72 · ( a-3500) :6=8400

a·(a-4160) :70=2400

4. Լուծել խնդիրը:

Հաշվիր ուղղանկայն պարագիծը, եթե նրա կողմերից մեկը 48մմ է, իսկ մյուսը 18մմ-ով մեծ է այդ կողմից:

1)48+18=66

2)48+48=96

3)66+66=132

4)96+132=228

Հաշվիր ուղղանկայն պարագիծը, եթե նրա կողմերից մեկը 48մմ է, իսկ մյուս 3 անգամ մեծ է այդ կողմից:

1)48×3=144

2)144+144=288

3)48+48=96

4)288+96=384

1. Փռում առաջին օրը օգտագործեցին 10 կգ ալյուր, երկրորդ օրը՝35 կգ-ով ավել, իսկ երրորդ օրը 800 գ։ Ընդամենը քանի՞ կգ ալյուր օգտագործեցին 3 օրվա ընթացքում։Լուծում՝
Պատասխան 1)10+35=45 2)10+45=55 3)55×1000=55000 4)55000+800=55800 55կգ800գ

2. Աննան գնեց 300 գ. դեղձ, 800 գ. խնձոր, 500 գ. բալ և 5 կգ ձմերուկ։ Հաշվի’ր, թե քանի՞ գրամ էր ձմերուկը և քանի՞ գրամ միրգ գնեց Աննան։
Լուծում՝300+800+500=1600 5×1000=5000 5000+1600=6600
Պատասխան՝6600գ

Առաջադրանք 1.  

Գրի՛ր 10 եռանիշ թվեր, որոնց տասնավորը 8 է- 

Գրի՛ր հինգ հնգանիշ թվեր, որոնց հարյուրավորը 0 է- 

Գրի՛ր 5 քառանիշ թիվ, որոնց հարյուրավորը և միավորը 1 է- 

 180,280,386,481,589,687,788,187,983,281

501,200,407,809,607

1101,2101,6101,8101,7101

Առաջադրանք 2  

Գրի՛ր թվանշաններով 

Երկու հարյուր ութսունվեց, հինգ հազար վեց հարյուր տասնմեկ, քսան հազար հարյուր քառասուներեք, վեց հարյուր, ութսունութ 

 286,5611,20143,600,88

Առաջադրանք 3  

Դի՛ր համապատասխան գործողության նշանը, որպեսզի հավասարությունը ճիշտ ստանանք  

+, -, x, / 

6 x 5 + 9 = 39  

10  x10  +28= 128 

85- 5 +20= 100 

15 x 2 + 20= 50 

100- 50- 20= 30 

1500 -1000- 25= 525

Խնդիրը լավ հասկանալու համար անրաժեշտ է հստակ առանձնացնել խնդրի պայմանը և պահանջը:Դա կոչվում է համգոառություն

Փորձենք համգոառությունը գրել խնդիրռ:

Շուշանը ունի 20կարմիր մատիտ և 10պակաս կանաչ մատիտ(ՊԱՅՄԱՆ)

Քանի մատիտ ունի Շուշանը(ՊԱՅՄԱՆ)

Համգառություն կարմիր-մատիտ20

կանանչ մատիտ- 10պակաս

ընդամենը ?մատիտ

համգառությունից տեսնում ենք որ խնդիրը լուծելու համար պետք է կատարել 2գործողություն նախ պետք է հաշվել կանանչ մատիտների քանակը ապա ընդանուր մատիտների քանաքը

լուծում 20-10 20+10 (պատասխան)30մատիտ

Ցանկացաց խնդրի մեջ պարտադիր նշվում է պայմանները և պահանջվում է գտնել այս կամ այն բանը: Խնդրի պայմանը ամպայման երևում է խնդրի մեջ:

Խնդրի պահանջը այն է ինչ որ պետք գտնել:

Խնդիր մեկ կգ. խնձորը արժե 450դրամ: Ալենը ունի 380դրամ:

Քանի դրամ է անհրաժեշտ Ալենին որպեսզի 1կգ խնձոր գնի:

Լուծում 450-380 պատասխան 70դրամ:

1կգ ելակը արժի 200դր Լիայի մոտ կա 100դր: Ինչքան գումար անհրաժեշտ Լիային

ելակ գնելու համար:

Լուծում 200-100=100 պատասխան 100 դրամ:

1234 > 1233             4332 < 4335

2345 < 4567             4656 < 5656

6543>  5543              1222 < 1333

3123=  3123              8888 < 9999

7898<  9878              2312 > 2311

4444 = 4444              7787 = 7787

6789 > 5789              5643 < 5765

9898  >9897              9011> 9010

7654  <7658              6789 > 6785

5543 < 5546              3788 < 8783

Քայլաշար համեմատում էինք հազարավորները:

Հազարավորները գրվում են 4նիշով:

1.մեծ են այն թիվը որի հազարավորը մեծ է:

Օրինակ 1510, 2110, 3999, 4001,

..եթե հազարավորները հավասար է ապա համեմատում ենք հայուրավորները:

Մեծ է այն թիվը որի հայուրավորի թիվը մեծ է:

Օրիբակ 6427

3.եթե հայուրավորները նույնպես հավասար են համեմատում ենք տասնավորները

Օրինակ 6427 6407,

….եթե տասնավորները նույնպես հավասար են համեմատում ենք միավորները

Օրինակ 6429, 6427

…..եթե բոլոր թվանշաները իրար հավասար է ապա թվերը հավասար է:

Օրինակ 1234 1234

1420 <2420

8610 < 8624

5345< 5355

1005 < 1010

1087 > 1007

9000 > 8999